KA R A KTER I S TI K F IS IK J AMUR T I RAM PUT I H ( P le u r otu s os tr e a tu s ) H AS I L P E NG E RI NG AN T E RFL UI DI S AS I

Abstract

J a m ur t i r a m put i h bi a s a n y a di pa s a r ka n d a l a m b e nt uk s e g a r , pe n y i m pa n a n j a m ur

s ega r da p at be r t aha n s el am a 3

4

h ar i

da l am

s uhu ka m a r , s e hi n gga

j a ng ka u a n

pe m as ar an

kur an g

l ua s . U nt uk m e m pe r t a ha nka n ke s e ga r a n j a m ur

hi ngg a

ke

kons um e n di pe r l uka n s i s t e m t r a ns por t a s i

y a n g s e c e pa t m ung ki n, j i ka

m e m ung ki nka n di g un a ka n s i s t e m t r a ns por t a s i be r pe ndi ng i n. A l t er n at i f p en g ol ah an y a n g m ung ki n di l a kuk a n unt uk m e m pe r pa nj a n g m a s a s i m pa n j a m ur tir a m a da la h m e l a l ui pr os e s pe n g e r i ng a n. S a la h s a tu je ni s

a la t pe ng e r ing me k a ni s a d a la h a la t

pe ng e ri ng

j e ni s

f l ui d i z e d be d

y a ng

m e m pun y a i

l a j u

pe ng e ri ng a n y a n g

t i ng g i

di a nt a r a

pa da t a n d a n ud a ra

pa n a s s e hi ng g a w a kt u pe ng e ri ng a n l e bi h c e pa t , e f i s i e ns i t e r mal t i ng g i , pe rpi nda ha n ba h a n m ud a h, p e ng e nda l i a n

da n p e na ng a na n m ud a h . D e ng a n m e ng g una ka n a l a t p e ng e ri ng j e ni s

f l ui di z e d b e d, m a k a ba h a n a k a n t e rf l ui di s a s i ,

s e hi ng g a pros e s pe rpi nda ha n pa n a s a ka n l e b i h c e pa t . T u j ua n p e ne l i t i a n i n i unt u k

m e ne nt uka n s i f a t

f i s ik ja mur tir a m put ih ke r in g h a s il pe nge r in g a n te r f lui di s a s i da n m e nge va l ua s i p e n g a r uh

kondi s i pe nge r i n g a n t e r h a da p k a r a kt e r i s t i k pr odu k j a m ur

tir a m put ih ke r ing .

P e ne l i t i a n i ni di l a kuka n m ul a i bul a n M a r e t 2012 s a m pa i

de ng a n S e pt e m be r 2012 di

L a bor a t or i um

T e kni k P a n g a n, J ur us a n T e kni k P e r t a ni a n, F a kul t a s T e knol o g i P e r t a ni a n, U ni ve r s i t a s J e m be r . P a r a m e t e r

y a n g di ukur m e l i put i

w a r na , de ns i t a s

c ur a h, r a s i o r e hi dr a s i , da n t e ks t ur . P e ng uku r a n w a r n a di l a kuka n d e nga n m e n gg una ka n c o l our r e a de r . P e n g ukur a n de ns i t a s

c ur a h di l a kuka n de nga n

m e ngg un a ka n t opl e s 280 c c ,

s e da n g ka n pe n g ukur a n t e ks t ur m e ngguna ka n pe ne t r om et e r . D e n g a n di l kuka n p e n g e r i ng a n s e c a r a t e r f l ui di s a s i be r ba ga i kom bi na s i

ant ar a k ecep at an al i r an uda r a da n s uhu pe n g e r i ng , m a ka di ha s i l ka n s a t u kom bi na s i y a n g p a l i ng ba i k y a i t u kom bi na s i a n t a r a ke c e p a t a n a l i r a n ud a r a 50 m 3 / j a m da n s uhu 50 o C. J a m ur t i r a m put i h ke r i ng

y a ng di ha s i l ka n m e m pun y a i

ni la i

de r aj a t put i h ( W I ) s e be s a r 74,15, t e ks t ur s e be s a r 14.912,42 kg / m , de ns i t a s c ur a h s e be s a r 30,97 k g / m 3 , da n r a s i o r e hi dr a s i

6,70. S uhu m e m i l i ki pe nga r uh y a n g l e bi h

dom i na n t e r ha da p k a r a kt e r i s t i k pr oduk j a m ur t i r a m put i h ke r i ng di ba ndi n g de nga n ke c e p a t a n a l i r a n ud a r a .S uhu be r ba ndi n g l ur u s de nga n t e ks t ur , da n s uhu

be r ba ndi n g t e r b a l i k de n ga n de r a j a t put i h ( W I ) , d e ns i t a s c u r a h, r a s i o r e hi dr a s i . D e n g a n di l kuka n p e n g e r i ng a n s e c a r a t e r f l ui di s a s i be r ba ga i kom bi na s i

ant ar a k ecep at an al i r an uda r a da n s uhu pe n g e r i ng , m a ka di ha s i l ka n s a t u kom bi na s i y a n g p a l i ng ba i k y a i t u kom bi na s i a n t a r a ke c e p a t a n a l i r a n ud a r a 50 m 3 / j a m da n s uhu 50 o C. J a m ur t i r a m put i h ke r i ng

y a ng di ha s i l ka n m e m pun y a i

ni la i

de r aj a t put i h ( W I ) s e be s a r 74,15, t e ks t ur s e be s a r 14.912,42 kg / m , de ns i t a s c ur a h s e be s a r 30,97 k g / m 3 , da n r a s i o r e hi dr a s i

6,70. S uhu m e m i l i ki pe nga r uh y a n g l e bi h

dom i na n t e r ha da p k a r a kt e r i s t i k pr oduk j a m ur t i r a m put i h ke r i ng di ba ndi n g de nga n ke c e p a t a n a l i r a n ud a r a .S uhu be r ba ndi n g l ur u s de nga n t e ks t ur , da n s uhu

be r ba ndi n g t e r b a l i k de n ga n de r a j a t put i h ( W I ) , d e ns i t a s c u r a h, r a s i o r e hi dr a s i . D e n g a n di l kuka n p e n g e r i ng a n s e c a r a t e r f l ui di s a s i be r ba ga i kom bi na s i

ant ar a k ecep at an al i r an uda r a da n s uhu pe n g e r i ng , m a ka di ha s i l ka n s a t u kom bi na s i y a n g p a l i ng ba i k y a i t u kom bi na s i a n t a r a ke c e p a t a n a l i r a n ud a r a 50 m 3 / j a m da n s uhu 50 o C. J a m ur t i r a m put i h ke r i ng

y a ng di ha s i l ka n m e m pun y a i

ni la i

de r aj a t put i h ( W I ) s e be s a r 74,15, t e ks t ur s e be s a r 14.912,42 kg / m , de ns i t a s c ur a h s e be s a r 30,97 k g / m 3 , da n r a s i o r e hi dr a s i

6,70. S uhu m e m i l i ki pe nga r uh y a n g l e bi h

dom i na n t e r ha da p k a r a kt e r i s t i k pr oduk j a m ur t i r a m put i h ke r i ng di ba ndi n g de nga n ke c e p a t a n a l i r a n ud a r a .S uhu be r ba ndi n g l ur u s de nga n t e ks t ur , da n s uhu

be r ba ndi n g t e r b a l i k de n ga n de r a j a t put i h ( W I ) , d e ns i t a s c u r a h, r a s i o r e hi dr a s i .