P EN G A R U H P EN A M BA H A N TEP U N G TER I G U TE R H A D A P D A Y A TER I M A , K A D A R K A R BO H I D R A T D A N K A D A R S E R A T K U E P R O L BO N G G O L P I S A N G ( M U S A P ARAD I S I ACA )

Abstract

B on gg ol

pi s a n g

a da l a h pa ng ka l

ba t a ng y a n g be rbe nt uk bul a t

da n be s a r

t e rl e t a k

di

b a w a h p e rm uka a n t a na h

da n m e m puny a i

be be ra pa

m a t a

( pi nk

e y e ) s e b a g a i

c i ka l

b a ka l

a na k a n da n m e rupa ka n t e m p a t

m e l e ka t ny a

a ka r . A da n y a

bon gg ol

pi s a n g i ni

be rka i t a n de ng a n upa y a

di v e rs i fi ka s i

pa ng a n y a n g da pa t

m e m b a nt u pe rm a s a l a h a n

pa ng a n da n g i z i

y a n g kom pl e ks di I ndone s i a

y a i t u m a s a l a h ke l a pa r a n da n g i z i kura ng .

O l e h ka r e na

i t u

b ong g ol

pi s a ng

da pa t

d i j a di k a n a l t e rna t i f s um b e r ka rboh i dra t

d a n s e r a t

pa ng a n s e rt a

d i ol a h m e nj a di

prod uk ol a ha n m a ka n a n s e pe rt i

kue

pro l

y a ng m e rupa ka n j a j a na n ol e h ol e h

kha s

J e m b e r .

T uj ua n

p e ne l i t i a n

i ni

un t uk

m e ng e t a h ui

pe ng a ruh

pe na m ba ha n

t e pung

t e ri g u

t e rha da p

da y a

t e ri m a ,

ka da r

k a rbohi dra t

d a n

ka da r s e ra t

ku e

prol

bo ng g ol

pi s a ng .

P e ne l i t i a n i n i

m e ng g una ka n m e t ode

r a nc a ng a n Q uas i

E k s pe r i m e nt al

de ng a n be nt uk de s a i n R andom i z e d Cont r ol

G r oup O nl y

D e s i gn .

J um l a h s a t ua n un i t

pe rc oba a n

s e b a ny a k 4

t a ra f pe rl a kua n de ng a n m a s i ng m a s i ng

pe rl a kua n

di ul a ng

s e ba n y a k

3

re pl i ka s i ,

da l a m

p e ne l i t i a n

i ni

s e ba ny a k

12

uni t

pe rc oba a n .

B e da

a n t a r

pe rl a kua n d i uj i

p a da

t a r a f 5% m e ng g u na ka n uj i

S P S S

a na l i s i s

F r i e dm an

unt uk m e ng e t a hui

a pa k a h a da

p e rbe d a a n p e na m ba ha n

t e pung

t e r i g u t e rha d a p d a y a

t e ri m a ,

ka da r ka rbohi dr a t

da n s e ra t

pa da

kue

pr ol

bongg ol

pi s a ng de ng a n t a ra f pe rl a kua n y a n g be rbe da be da .

B e rda s a rka n ha s i l a na l i s i s

uj i

F r i e dm an

de ng a n t i ng ka t

s i g ni fi ka ns i

(α ) s e be s a r 0,05

m e nun j ukka n b a hw a

t i da k a da ny a

pe rbe da a n

y a n g

s i g ni fi ka n ka d a r ka rboh i dr a t

da n ka da r

s e ra t

t a np a

a t a u d e ng a n pe na m b a ha n t e pung

t e ri g u kue

prol

bong g ol

pi s a n g

de ng a n v al ue

(0,00)

<

0,05 . S e d a ng ka n unt uk ha s i l

a na l i s i s

da y a

t e ri m a

t e rha da p

ra s a

p

( 0,00 ), w a rna

p

( 0,00 ),

a rom a

p

( 0, 0 36) da n t e ks t ur p

( 0,00 )

de ng a n t i ng ka t

s i g ni fi ka ns i

α =0,05 da pa t

di ke t a hui

< α

( 0,05)

s e hi ng g a

da pa t

di j e l a s ka n

ba hw a

a da

pe rbe da a n y a n g

s i g ni fi ka n pe na m ba h a n

t e pung

t e ri g u t e rha da p da y a

t e ri m a

ra s a ,

w a rna , a rom a da n t e ks t ur kue prol bong gol pi s a ng .

B e rda s a rka n ra t a ra t a

pe n i l a i a n

H e don i c

Sc al e

T e s t ,

ba hw a

ra s a ,

a ro m a

da n

t e ks t ur

y a n g

di s uka i

ol e h

pa ne l i s

a da l a h

pe rl a kua n

p e na m b a ha n

t e pung

t e ri g u

30 %

( P3 )

s e da ng ka n

pe ni l a i a n

pa n e l i s

t e rh a d a p

w a rna

kue

prol

bong g ol

pi s a ng

a da l a h

pa da

pe r l a ku a n

t a n pa

p e na m b a ha n

t e pun g

t e ri g u

(P 0) .

K a da r

ka rbohi dr a t

ku e

pr ol

bongg ol

pi s a ng

m e ng a l a m i

pe ni ng ka t a n

y a ng

di pe ng a ruhi

ol e h

propors i

pe na m ba h a n

t e pung

t e ri g u.

P e rs e nt a s e

t e rt i ng g i

ka da r

ka rbohi dra t

kue

prol

bong g ol

pi s a ng

t e rj a di

pa da

pe r l a kua n

pe na m ba ha n

t e pung

t e ri g u

30%( P3 )

y a i t u

s e be s a r

26,9% ,

s e d a ng ka n

pa da

k a da r

s e r a t

m e ng a l a m i

p e nuruna n

a ki ba t

pe r l a kua n

p e na m b a ha n

t e pung

t e ri g u

30% (P 3)

de ng a n

pe rs e nt a s e

s e be s a r

5,2 %.

S e hi ngg a

di da pa t ka n

ke s i m pul a n

ba h w a

p ropors i

pe na m b a ha n

t e pung

t e ri g u

y a ng

t e pa t

da l a m

p e m bua t a n

ku e

prol

bong gol

pi s a ng

a da l a h de ng a n pe rl a kua n

pe n a m ba ha n t e pung

t e ri g u 30%(P 3).

K a t a

K unc i

:

B on gg ol P i s a ng , D a y a T e ri m a , K a da r K a rbohi dra t

da n K a da r S e ra t